Αυτο είναι ένα λιμάνι…και μάλιστα το αρχαιότερο της Αθήνας

village
Ανάμεσα στις μπουλντόζες της τεχνικής εταιρείας του Μπάμπη Βωβού που έσκαβαν για να θεμελιώσουν τα τρία τεράστια κτίρια στο οικόπεδο της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν σε έκταση περίπου 1.500 τετραγωνικών μέτρων τμήμα των εγκαταστάσεων από τις οποίες ξεκίνησαν πλοία για τον Τρωικό Πόλεμο, την Αργοναυτική Εκστρατεία – ίσως και το πλοίο του Θησέα με τα μαύρα πανιά που τον έφερε στη μινωική Κρήτη για να εξοντώσει τον Μινώταυρο. Στην φωτογραφία, ότι βρίσκεται σήμερα πάνω από το αρχαίο λιμάνι του Φαληρικού όρμου.

Απέναντι στον σύγχρονο Μινώταυρο της αλόγιστης εμπορικής εκμετάλλευσης των ελεύθερων χώρων αποδεικνύεται πάντως ότι δεν μπόρεσαν να αντιπαρατάξουν δυνάμεις ούτε οι αρχαιολόγοι ούτε οι τοπικοί και κρατικοί φορείς. Μοναδικοί υπερασπιστές μοιάζουν να έχουν απομείνει οι ενεργοί πολίτες που αναζητούν τον μίτο της Αριάδνης. Το μόνο που έμεινε να δείχνει την αρχαία ιστορία του Π. Φαλήρου είναι μια γυάλα  με την ένδειξη: Χώρος αρχαίων καταλοίπων. Δηλαδή σκουπιδιών…

Η ιστορία έχει ως εξής:

* Το 1979, η Ριζάρειος παραχωρεί το οικόπεδο που βρίσκεται απέναντι από τον «Ευαγγελισμό» και παίρνει ως αντάλλαγμα 17 στρέμματα στον Φαληρικό Ορμο, ένα ακίνητο στην Ακαδημίας και ένα στα Ιωάννινα. Ταυτοχρόνως εκδίδεται Προεδρικό Διάταγμα που επιτρέπει ανέγερση ξενοδοχείου 12 ορόφων με συντελεστή δόμησης 2 στο συγκεκριμένο οικόπεδο.

* Είκοσι χρόνια πέρασαν μέχρι το 1999 που η Ριζάρειος διενήργησε διαγωνισμό για την αξιοποίηση της έκτασης. Εχει μεσολαβήσει η ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων.

* Οπως αναφέρουν στην προσφυγή τους προς το Συμβούλιο της Επικρατείας πέντε κάτοικοι του Π. Φαλήρου (Θ. Μποζάς, Α. Θεοχάρης, Ν. Δέτσης, Π. Καϊμάκης, Α. Παπαϊωάννου), ενώ ανάδοχος έχει κηρυχθεί η «Μπ. Βωβός» και η χρήση ξενοδοχείου αλλάζει σε χρήση γενικής κατοικίας, την ίδια εποχή που στην περιοχή κτίζονται το στάδιο τάε-κβον-ντο και η γραμμή τραμ, περνά νόμος (3212/2003) που επιτρέπει χρήσεις συνάθροισης κοινού στην έκταση της Ριζαρείου μειώνοντας το ύψος και τον συντελεστή δόμησης. Τον νόμο έφερε στη Βουλή η τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Βάσω Παπανδρέου αν και προηγουμένως, όπως αναφέρεται σε έγγραφο του Οργανισμού Αθήνας, είχε προσπαθήσει να ανταλλάξει το συγκεκριμένο οικόπεδο δίνοντας στη Ριζάρειο κάποιο ίσης αξίας σε άλλη περιοχή (πιθανόν στο Ελληνικό).

* Οι «επιτυχίες» της κρατικής μηχανής όμως δεν σταματούν εκεί. Η πρώτη άδεια οικοδομής εκδίδεται τον Ιανουάριο του 2005 (σύμφωνα με καταγγελίες της τότε δημοτικής συμβούλου Μαριλένας Ιατρίδου, οι εκσκαφές είχαν αρχίσει από το 2004) ενώ οι περιβαλλοντικοί όροι εγκρίνονται σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2005!

* Στο μεταξύ, τον Απρίλιο του 2005 αποκαλύπτεται ότι στις ανασκαφές βρέθηκε τμήμα της ακτής του αρχαίου φαληρικού λιμένα σε έκταση 1.500 τ.μ.

ΑΡΧΑΙΟ ΛΙΜΑΝΙ ΦΑΛΗΡΟΥ

Στο συμπαγές αργιλώδες υλικό με το οποίο οι αρχαίοι Ελληνες είχαν μπαζώσει τότε την άμμο βρέθηκαν πολύτιμα αγγεία της μυκηναϊκής εποχής, χώροι φύλαξής τους, εστίες μαγειρικής και θέρμανσης, ακόμη και ροδιές από τις άμαξες που κουβαλούσαν εμπορεύματα! Παρά ταύτα, ο αρμόδιος έφορος Αρχαιοτήτων αποφασίζει ότι η διατήρηση των «καταλοίπων» είναι προβληματική και δίνει την άδεια για μεταφορά τους και διατήρηση ενός μόνον μέρους  που  εκτίθεται σε μία από τις γωνίες του κτιριακού συγκροτήματος .

* Οι προσφεύγοντες επικαλούνται 17 λόγους για την ακύρωση των διοικητικών αποφάσεων που επιτρέπουν την ανέγερση του συγκροτήματος, μεταξύ άλλων και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από τα 1.800 οχήματα που  μπαίνουν στο κτίριο ανά ώρα στις περιόδους αιχμής. Φυσικά και δεν τους άκουσε κανένας.

Τι γνώμη έχει όμως για όλα αυτά και πώς αντέδρασε ο από το 2002 δήμαρχος Π. Φαλήρου Διονύσης Χατζηδάκης;

«Εγώ φώναξα όσο μπορούσα. Μέχρι που ο πρόεδρος της Ριζαρείου (Α. Κίτσος) με αποκάλεσε πολιτικό απατεώνα γιατί συνεχώς ζητούσα μειώσεις και μειώσεις. Τους έβαλα και έριξαν το συμβόλαιο που είχαν κάνει για να φτιάξουν «Καρφούρ». Το δέχτηκαν. Τι να τους πούμε; Να μη χτίσουν τίποτε; […] Ρώτησα την Πολεοδομία, το ΥΠΕΧΩΔΕ, μου είπαν ότι είναι νόμιμα. Η Αρχαιολογία, ότι τα ευρήματα δεν είναι αξιοποιήσιμα. Καθένας λέει ό,τι θέλει. Για την κυκλοφορία των αυτοκινήτων υπάρχει εγκεκριμένη μελέτη (!). Ο δρόμος είναι μικρός και στενός. Πιθανόν να κάνουν μισή ώρα για να βγουν. Εχεις δει όμως τι γίνεται στα νυκτερινά κέντρα δίπλα στη μαρίνα του Αλίμου; Δική τους επιλογή είναι…».

Όχι μόνο δική τους αλλά και δική σας κ. Χατζηδάκη, και του «αρχηγού» των Ο-Π στο Π. Φάληρου κ. Καλιαμπέτσου και των υπόλοιπων δημοτικών συμβούλων που δεχτήκατε από την αρχή τους όρους που σας επέβαλε ο μεγαλοεργολάβος κ. Βωβός.

Όταν ρωτήθηκε τότε ο κ. Χατζηδάκης από δημοσιογράφο της Ελευθεροτυπίας  (11/7/2006) για τις δωρεές ύψους 500.000 ευρώ που προσφέρθηκε να κάνει η «Μπ. Βωβός» στο δήμο την ώρα που εκείνος εκαλείτο να εγκρίνει τις χρήσεις γης για το κτιριακό συγκρότημα απάντησε:

«Η εταιρεία προσφέρθηκε να διαθέσει το ποσό για αγαθοεργούς σκοπούς. Του είπα, φτιάξε μας τα γήπεδα που υπήρχαν στην περιοχή και ήταν σε τριτοκοσμική κατάσταση. Να μην τα πάρω; Εχετε την εντύπωση ότι χτίζει παράνομα; Προσπάθησα για το καλό του δήμου να μειώσω τη δόμηση και να εξασφαλίσω χρήματα. Να δούμε όμως αν θα μας τα δώσουν τελικά μετά τα όσα τους έχουμε κάνει»…

Ρωτάμε λοιπόν:

Τι ακριβώς «τους έχουμε κάνει» , αφού έκτιζαν «νόμιμα»; Θα μπορούσε να χτιστεί το Βωβο-κτίριο  χωρίς την συγκατάθεση της δημοτικής αρχής;

Και που την είδατε την κυκλοφοριακή μελέτη; Το σημερινό κομφούζιο στην έξοδο είναι αποτέλεσμα μελέτης;

«Στο Παλιό Φάληρο, Αριστερά» είμαστε σε θέση να ξέρουμε ότι τελικά ο κ. Δήμαρχός μας συμβιβάστηκε με την εταιρία του Βωβού -μετά από άνωθεν «παρεμβάσεις», να αποδεχτεί την προσφορά της των 500.000€ που περιλάμβανε  όμως και την κατασκευή μιας πλατείας στα 12 στρέματα  δίπλα στο Βωβο-κτίριο (αλλά και να  προσληφθούν μερικοί ημέτεροι στα καταστήματα που άνοιξαν). Μαθαίνουμε τώρα ότι και την πλατεία που είναι να γίνει πίσω από την Αγία Σκέπη, θα την πληρώσουμε από τα δημοτικά τέλη…

Εμάς  δεν μας μένει πλέον παρά να διατυπώσουμε ένα τελευταίο ερώτημα προς τον κ. Δήμαρχο:

Σε ποιό μάθημα στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων που φοιτήσατε κ. Δήμαρχε διδαχτήκατε ότι ένα αρχαίο λιμάνι, και η ιστορία αυτού του τόπου, κοστίζουν 500.000€ και 20 προσλήψεις ημετέρων;

3 Σχόλια

  1. […] Χώρος ταφής για τους καταδικασμένους σε θάνατο υπήρξε κατά τον 7ο ως τον 5ο αιώνα π.Χ. ένα τμήμα του αρχαίου νεκροταφείου του Παλαιού Φαλήρου στην περιοχή όπου πρόκειται να ανεγερθεί το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Θαμμένοι με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα, με σοβαρές θλάσεις στα οστά, ενίοτε μάλιστα και με αποκοπή τους, είναι φανερό ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν τιμωρηθεί σκληρά από τη Δικαιοσύνη για σοβαρά εγκλήματα που είχαν διαπράξει. Μπροστά σε αυτό το μακάβριο αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρον για τις αρχαίες κοινωνίες εύρημα βρέθηκαν οι αρχαιολόγοι της ΚΣΤ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων, που με επικεφαλής την προϊσταμένη της κυρία Στέλλα Χρυσουλάκη ανασκάπτουν το νεκροταφείο, έκτασης σχεδόν 3.000 τ.μ. Ηδη μάλιστα έχει ερευνηθεί ένα τμήμα 1.150 τ.μ., ενώ την πρώτη εκτίμηση των στοιχείων έκανε η ίδια η κυρία Χρυσουλάκη σε ανακοίνωσή της την περασμένη Δευτέρα στη Βρετανική Σχολή Αθηνών. «Στην ανασκαφή εντοπίστηκε σκελετός που έχει ταφεί αλυσοδεμένος ενώ σε ορισμένους από τους τάφους υπήρχε σήμανση με λίθινη πλάκα τοποθετημένη παράλληλα με τον σκελετό» ανέφερε η αρχαιολόγος, προσθέτοντας ότι «αυξάνουν όλο και περισσότερο οι πιθανότητες οι νεκροί αυτοί να είχαν βρει βίαιο ή και βασανιστικό θάνατο, που διέλυσε το σώμα τους εν όσω ακόμα ζούσαν». Οι σκελετοί βρέθηκαν σε στάση πρηνηδόν με έντονα συνεσταλμένα τα κάτω άκρα ή σε έκταση, μερικοί μάλιστα φαίνεται ότι είχαν χέρια και πόδια δεμένα μαζί. «Πολλοί εξ αυτών παρουσιάζουν κακώσεις που έγιναν εν ζωή, αλλά και μετά θάνατον. Πιο συγκεκριμένα, οι κλείδες είναι πεσμένες και συγκλίνουν στην περιοχή του στέρνου, το οποίο συχνά δεν σώζεται, η κάτω σιαγόνα είναι εξαρθρωμένη, τα γόνατα έχουν συστηματικά υποστεί οστεοθλασία που διέλυσε την κλείδωση και τέλος έχουν κοπεί τα άκρα πόδια μαζί με τα πέλματα από το μέσο της κνήμης περίπου. Στη γενική αυτή εικόνα προστίθενται ανάλογα με τον νεκρό και άλλες κακώσεις, π.χ. στις κλειδώσεις του βραχίονα ή στο ιερό οστούν» περιέγραψε η κυρία Χρυσουλάκη. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι η πρώτη φορά που ανέκυψε παρόμοιο εύρημα ταφής (17 ανδρών) ήταν το 1915 κατά την ανασκαφή του Στρατή Πελεκίδη. Η ανακοίνωσή της μάλιστα προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση, ακόμη περισσότερο δε από τη μελέτη του τότε εφόρου αρχαιοτήτων Αντώνη Κεραμόπουλου που με τον τίτλο «Αποτυμπανισμός» (1923) συνδύασε τα ανασκαφικά δεδομένα του Φαλήρου με τις αρχαίες φιλολογικές πηγές, αλλά και με τις σύγχρονές του λαογραφικές μαρτυρίες. Οι ακριβέστερες περιγραφές αποτυμπανισμού εγκληματιών εντοπίζονται στις «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη και στον «Περικλή» του Πλουτάρχου, ενώ το είδος της θανάτωσης περιγράφεται ως «θάνατος επί σανίδος». Σήμερα η ανασκαφή γίνεται κυριολεκτικά μέσα στην άμμο σε βάθος από 50 εκ. ως 1,20 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, στο γνωστό δηλαδή από την αρχαιότητα φαληρικό αλίπεδο. Στο σύνολό τους (πέραν των θανατωμένων) έχουν αποκαλυφθεί ως τώρα 264 ταφές: ελεύθερες (που υπερτερούν), εγχυτρισμοί (μέσα σε αγγεία) και καύσεις. Από τις πρώτες μελέτες μάλιστα των σκελετών προκύπτει ότι στα παιδιά υπήρχαν έντονες διατροφικές ελλείψεις που πιθανότατα τα οδήγησαν σε χρόνια αβιταμίνωση και υποσιτισμό ενώ παθολογικές αλλοιώσεις για τον ίδιο λόγο είχαν και οι ενήλικοι, όπως και έντονη καταπόνηση του μυοσκελετικού συστήματος από επίπονη και κοπιαστική καθημερινή εργασία με πολλά κατάγματα στα άνω και κάτω άκρα. Η ανασκαφή όμως συνεχίζεται.   Όσο για τις ταφές, απομακρύνονται, όπως είναι φυσικό, ώστε να προστατευθούν και να μελετηθούν. Να θυμίσουμε ότι ανάλογα ευρήματα του ευρύτερου αρχαίου συμπλέγματος βρέθηκαν στο παρελθόν, στον χώρο όπου αναγέρθηκε το Εμπορικό Κέντρο Βωβού (Cine Village). “Καταχωνιάστηκαν” άρον άρον με την πλήρη κάλυψη της Δημοτικής μας αρχής. Δείγμα τους εμφανίζεται στα “Αρχαία Κατάλυπα”. Περισσότερα εδώ […]

  2. […] Χώρος ταφής για τους καταδικασμένους σε θάνατο υπήρξε κατά τον 7ο ως τον 5ο αιώνα π.Χ. ένα τμήμα του αρχαίου νεκροταφείου του Παλαιού Φαλήρου στην περιοχή όπου πρόκειται να ανεγερθεί το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Θαμμένοι με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα, με σοβαρές θλάσεις στα οστά, ενίοτε μάλιστα και με αποκοπή τους, είναι φανερό ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν τιμωρηθεί σκληρά από τη Δικαιοσύνη για σοβαρά εγκλήματα που είχαν διαπράξει. Μπροστά σε αυτό το μακάβριο αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρον για τις αρχαίες κοινωνίες εύρημα βρέθηκαν οι αρχαιολόγοι της ΚΣΤ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων, που με επικεφαλής την προϊσταμένη της κυρία Στέλλα Χρυσουλάκη ανασκάπτουν το νεκροταφείο, έκτασης σχεδόν 3.000 τ.μ. Ηδη μάλιστα έχει ερευνηθεί ένα τμήμα 1.150 τ.μ., ενώ την πρώτη εκτίμηση των στοιχείων έκανε η ίδια η κυρία Χρυσουλάκη σε ανακοίνωσή της την περασμένη Δευτέρα στη Βρετανική Σχολή Αθηνών. «Στην ανασκαφή εντοπίστηκε σκελετός που έχει ταφεί αλυσοδεμένος ενώ σε ορισμένους από τους τάφους υπήρχε σήμανση με λίθινη πλάκα τοποθετημένη παράλληλα με τον σκελετό» ανέφερε η αρχαιολόγος, προσθέτοντας ότι «αυξάνουν όλο και περισσότερο οι πιθανότητες οι νεκροί αυτοί να είχαν βρει βίαιο ή και βασανιστικό θάνατο, που διέλυσε το σώμα τους εν όσω ακόμα ζούσαν». Οι σκελετοί βρέθηκαν σε στάση πρηνηδόν με έντονα συνεσταλμένα τα κάτω άκρα ή σε έκταση, μερικοί μάλιστα φαίνεται ότι είχαν χέρια και πόδια δεμένα μαζί. «Πολλοί εξ αυτών παρουσιάζουν κακώσεις που έγιναν εν ζωή, αλλά και μετά θάνατον. Πιο συγκεκριμένα, οι κλείδες είναι πεσμένες και συγκλίνουν στην περιοχή του στέρνου, το οποίο συχνά δεν σώζεται, η κάτω σιαγόνα είναι εξαρθρωμένη, τα γόνατα έχουν συστηματικά υποστεί οστεοθλασία που διέλυσε την κλείδωση και τέλος έχουν κοπεί τα άκρα πόδια μαζί με τα πέλματα από το μέσο της κνήμης περίπου. Στη γενική αυτή εικόνα προστίθενται ανάλογα με τον νεκρό και άλλες κακώσεις, π.χ. στις κλειδώσεις του βραχίονα ή στο ιερό οστούν» περιέγραψε η κυρία Χρυσουλάκη. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι η πρώτη φορά που ανέκυψε παρόμοιο εύρημα ταφής (17 ανδρών) ήταν το 1915 κατά την ανασκαφή του Στρατή Πελεκίδη. Η ανακοίνωσή της μάλιστα προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση, ακόμη περισσότερο δε από τη μελέτη του τότε εφόρου αρχαιοτήτων Αντώνη Κεραμόπουλου που με τον τίτλο «Αποτυμπανισμός» (1923) συνδύασε τα ανασκαφικά δεδομένα του Φαλήρου με τις αρχαίες φιλολογικές πηγές, αλλά και με τις σύγχρονές του λαογραφικές μαρτυρίες. Οι ακριβέστερες περιγραφές αποτυμπανισμού εγκληματιών εντοπίζονται στις «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη και στον «Περικλή» του Πλουτάρχου, ενώ το είδος της θανάτωσης περιγράφεται ως «θάνατος επί σανίδος». Σήμερα η ανασκαφή γίνεται κυριολεκτικά μέσα στην άμμο σε βάθος από 50 εκ. ως 1,20 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, στο γνωστό δηλαδή από την αρχαιότητα φαληρικό αλίπεδο. Στο σύνολό τους (πέραν των θανατωμένων) έχουν αποκαλυφθεί ως τώρα 264 ταφές: ελεύθερες (που υπερτερούν), εγχυτρισμοί (μέσα σε αγγεία) και καύσεις. Από τις πρώτες μελέτες μάλιστα των σκελετών προκύπτει ότι στα παιδιά υπήρχαν έντονες διατροφικές ελλείψεις που πιθανότατα τα οδήγησαν σε χρόνια αβιταμίνωση και υποσιτισμό ενώ παθολογικές αλλοιώσεις για τον ίδιο λόγο είχαν και οι ενήλικοι, όπως και έντονη καταπόνηση του μυοσκελετικού συστήματος από επίπονη και κοπιαστική καθημερινή εργασία με πολλά κατάγματα στα άνω και κάτω άκρα. Η ανασκαφή όμως συνεχίζεται.   Όσο για τις ταφές, απομακρύνονται, όπως είναι φυσικό, ώστε να προστατευθούν και να μελετηθούν. Να θυμίσουμε ότι ανάλογα ευρήματα του ευρύτερου αρχαίου συμπλέγματος βρέθηκαν και στο παρελθόν, στον χώρο όπου αναγέρθηκε το Εμπορικό Κέντρο Βωβού (Cine Village) και “καταχωνιάστηκαν” άρον άρον με την πλήρη κάλυψη της Δημοτικής μας αρχής. Δείγμα τους εμφανίζεται στα “Αρχαία Κατάλυπα”. Περισσότερα εδώ […]

  3. Καλησπερα θα ηθελα να σας ρωτησω που μπορω ν απευθυνθω για ενοικιαση χωρου στο εμπορικο του Φαληρου που ειναι και τα village

Αφήστε απάντηση στον/στην Αρχαιο νεκροταφειο καταδικων στο Παλαιο Φαληρο | Στο Παλιό Φάληρο, Αριστερά Ακύρωση απάντησης